Grondbeleid

In het besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (in het vervolg van deze paragraaf afgekort met BBV) wordt in artikel 9.2 aangegeven dat de paragraaf grondbeleid een verplicht onderdeel vormt van de begroting. De verplichte paragraaf grondbeleid moet ten minste ingaan op (artikel 16 van het BBV):

Een visie op het grondbeleid in relatie tot de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting;
Een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert;
Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie;
Een onderbouwing van de geraamde winstneming;
De beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondzaken.

De voortgang bij deze voorjaarsnota is gelijk aan de jaarrekening 2016.
Bij de jaarrekening 2016 zijn 3 complexen afgesloten. Dit zijn Locatie Hogeweg-Bremstraat, Locatie Husenhoff en Locatie Ooijse Graaf. Ook is in 2016 het Centrumplan ontvlecht en zijn afzonderlijke locaties overgebleven.
Tegelijkertijd met deze Voorjaarsnota wordt de actualisatie van de grondexploitaties behandeld in de gemeenteraad. Het raadsvoorstel is openbaar, maar de inhoudelijke rapportage is vertrouwelijk. Bij de complexen is de actuele tekst opgenomen (gelijk aan de tekst van de jaarrekening 2016).

Met het invoeren van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening in 2008 is de gemeente verplicht om haar ruimtelijk beleid vast te leggen in een structuurvisie. In onderstaande tabel volgt een korte toelichting op de ruimtelijke visie voor de drie voormalige gemeenten:

	Tabel: Ruimtelijke visie voor drie voormalige gemeenten
Visie	Toelichting
Millingen aan de Rijn	Op 29 januari 2013 heeft de gemeenteraad van Millingen aan de Rijn de Structuurvisie Millingen aan de Rijn 2025 "Millingen is het Waard" vastgesteld. In de structuurvisie legt de gemeente de hoofdlijnen vast van het ruimtelijk beleid tot 2025, evenals de manier waarop dit bereikt kan worden. Aan de structuurvisie is een uitvoeringsprogramma gekoppeld. Door de gemeenteraad is, in aanvulling op de structuurvisie, een strategische visie vastgesteld. De strategische visie bestaat uit 10 punten die de bevolking het meest belangrijk vindt voor de toekomst van Millingen a/d Rijn.
Ubbergen	Op 6 oktober 2011 heeft de gemeenteraad van Ubbergen de structuurvisie "Buitengewoon Ubbergen 2020" vastgesteld. De structuurvisie geeft het ruimtelijk beleid voor een periode van 10 jaar weer.
Groesbeek	Op 21 juni 2012 heeft de gemeenteraad van Groesbeek de Strategische Visie Groesbeek 2025 vastgesteld. Hiermee schetst de gemeente de koers van de gemeente richting het jaar 2025. Deze koers is integraal, gemeentebreed en vraagt om een nadere ruimtelijke concretisering in de vorm van een structuurvisie. Op 27 juni 2013 heeft de gemeenteraad van Groesbeek dan ook de Structuurvisie Groesbeek 2025 vastgesteld. Met deze structuurvisie schetst het gemeentebestuur de strategie en kaders op hoofdlijnen voor de ruimtelijke ontwikkeling van Groesbeek. De structuurvisie zelf volgt in haar opbouw de pijlers uit de strategische visie.

Ondanks de herindeling per 1 januari 2015 blijven de visies ten aanzien van de kernen geldig. In 2017 zal dan ook geen nieuwe gemeentelijke structuurvisie opgesteld worden.

Nota grondbeleid
Het gemeentelijk grondbeleid is een instrument om ruimtelijke doelstellingen te bereiken op het terrein van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening, economische ontwikkeling, openbare ruimte, infrastructuur, recreatie en natuur. Het grondbeleid is geen doel op zich, maar dienstbaar aan de hiervoor benoemde beleidsvelden. De wijze waarop deze doelstellingen kunnen worden bereikt, is vastgelegd in de nota grondbeleid.

Het grondbeleid van de gemeente Berg en Dal is verantwoord in de Nota grondbeleid gemeente Berg en Dal 2017. Daarin is vastgelegd dat het voeren van een actief grondbeleid als klassiek model niet toereikend is, vanwege het risico, de beperkte grondpositie en het ontbreken van middelen, waardoor grondverwerving en zelfstandige gronduitgifte niet vaak voorkomen.
De gemeente heeft dan ook gekozen voor het voeren van overwegend faciliterend beleid.

De nota grondbeleid is een kader stellend gemeentelijk beleidsstuk waarin de gemeenteraad de kaders aangeeft waarbinnen het college en de ambtelijke organisatie het grondbeleid kunnen uitvoeren.

Visie in relatie tot de begroting – Programma 3 Onze gemeente
In het kader van het grondbeleid is programma 3 – Onze gemeente – van betekenis en de belangrijkste ontwikkelingen zijn:

Economie en werkgelegenheid
In 2013 is door de Stadsregio het Regionaal Programma Bedrijventerrein (RPB) op detailniveau aangepast. In het RPB worden afspraken vastgelegd over de afstemming van vraag en aanbod (tot 2025) naar bedrijventerreinen, zorgvuldig ruimtegebruik, intensivering, segmentering en de herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. In het RPB is voor Berg en Dal rekening gehouden met de ontwikkeling van de eerste fase van het Hulsbeek terrein als nieuw bedrijventerrein. Op dinsdag 7 oktober 2014 heeft het College besloten tot het voorlopig “on hold” zetten van de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein. Binnen de kern van Groesbeek is een voorraad van circa 25.000 m2 aan nog uit te geven oppervlak voor handen binnen het bedrijventerrein Mies voor dezelfde doelgroep. Rekening houdend met de ladder voor duurzame verstedelijking (eerst afstemmen op de regionale behoefte, dan inbreiding, dan uitbreiding), is in 2014 besloten om de gronden in het complex Niet In Exploitatie Genomen Gronden te houden en af te waarderen. Lieskes Wengs in Leuth wordt ook genoemd in het RPB. Voor het plangebied geldt een onherroepelijk bestemmingsplan. In 2015 is begonnen met het opstellen van een kadernota toerisme en een beleidsvisie economische zaken.

In 2015 zijn de samenwerkende regiogemeenten in het Gemeenschappelijk Orgaan, onderdeel Economie, begonnen met het herijken van het programma voor werklocaties. In het traject is vanuit gemeente Berg en Dal aangedrongen op het maken van een duidelijk onderscheid tussen lokale en regionale bedrijventerreinen. Dit onderscheid is gemaakt en volgens het huidige concept hoeven wij hierdoor geen bedrijventerrein te schrappen. Ook blijft er de mogelijkheid om bij voldoende vraag terrein uit te breiden. Op dit moment kunnen de gemeenten hun zienswijze bekendmaken. Definitieve vaststelling wordt verwacht eind 2017.

Wonen
De ambitie is een gedifferentieerd aanbod van duurzame betaalbare en levensloopbestendige woningen. De voorziene woningbouwprogrammering is voldoende om te voorzien in de woningbouwbehoefte voor de komende 10 jaar en verder. In de 2e helft van 2015 is begonnen met een woningmarktonderzoek. Het woningmarktonderzoek is opgeleverd en op basis van het onderzoek wordt een uitvoeringsprogramma (woonagenda) opgesteld. Dit vormt de basis voor nieuwe prestatie – afspraken met de corporaties Oosterpoort, Waardwonen en de twee huurdersbelangenverenigingen. Ook worden dan de mogelijke gevolgen voor de projecten inzichtelijk gemaakt. Duidelijk is dat geen nieuwe gronden voor planontwikkeling benodigd zijn buiten de al bekende locaties.

Grondzaken
Doelstelling is het opzetten van actuele beleidskaders en administratie, teneinde adequaat te kunnen handelen bij vastgoed – en grondtransacties in het algemeen en bij illegale situaties in het bijzonder. In 2015 is begonnen met de inventariserende werkzaamheden ten behoeve van het opzetten van een eigendomsadministratie (vastgoed – en grondregistratiesysteem). Naar verwachting zal het systeem in 2017 opgeleverd worden.

Relevante ontwikkelingen op rijksniveau met gevolgen voor gemeente
Per 1 januari 2016 is de vennootschapsbelasting voor publieke organisaties ingevoerd. Het heeft tot gevolg dat de gemeente belasting moet afdragen over de winst die met “commerciële activiteiten” wordt gemaakt. Onder commerciële activiteiten worden in dit verband activiteiten verstaan die zowel door de gemeente als door private partijen (kunnen) worden verricht. Binnen de gemeente is een werkgroep in het leven geroepen die de gevolgen van de invoering van de vennootschapsbelasting in beeld zal brengen.

In 2016 heeft de commissie BBV (d.d. maart 2016) een notitie uitgebracht met een herziening van de verslaggevingsregels grondexploitatie in het BBV met ingang van 1 januari 2016. Een aantal ontwikkelingen hebben de aanleiding gevormd om eens kritisch te kijken naar de afbakening, definiëring en verslaggevingsregels rondom grondexploitaties. Deze afbakening is mede van belang in het kader van de vennootschapsbelasting en kan helpen in de discussie over de afbakening van de ondernemersactiviteiten en toe te rekenen kosten en opbrengsten. De mogelijke gevolgen van deze wijzigingen worden door de afdeling bedrijfsvoering in beeld gebracht en verwerkt in 2016. Wel wordt in de volgende paragrafen in de presentatie een voorschot genomen op een deel van de wijzigingen.

Aanvankelijk wordt ten aanzien van de gronden een onderscheid gemaakt in het complex In Exploitatie Genomen Gronden en in het complex Niet In Exploitatie Genomen Gronden. Met de invoering van de nieuwe verslaggevingsregels is op hoofdlijnen een driedeling te maken ten aanzien van de gronden, te weten: Bouwgrond In Exploitatie, Materiële Vaste Activa (voormalig Niet In Exploitatie Genomen Gronden) en in de vorderingen op de gemeentelijke balans (faciliterend grondbeleid).